WHO phê chuẩn vacxin sốt xuất huyết đầu tiên

Loại vắc xin sốt xuất huyết mới được WHO phê chuẩn ngày 15/4 vừa qua có tên là Dengvaxia. Đây được xem là một công cụ quan trọng nhằm đạt được mục tiêu của WHO giảm ít nhất 25% tỷ lệ mắc sốt xuất huyết và giảm ít nhất 50% tỷ lệ tử vong do sốt xuất huyết từ nay đến năm 2020. 

Một vắc-xin an toàn, hiệu quả và vừa túi tiền chống lại 4 chủng vi rút sốt xuất huyết sẽ là bước tiến lớn trong việc kiểm soát bệnh. Vắc-xin sốt xuất huyết đầu tiên được WHO phê chuẩn ngày 15/4 vừa qua - Dengvaxia® (CYD-TDV)- là kết quả nghiên cứu của công ty dược Sanofi Pasteur. 

Khoảng 5 vắc xin dự tuyển khác được phát triển trên lâm sàng, với hai vắc xin dự tuyển (được phát triển bởi Butantan và Takeda) dự kiến ​​sẽ bắt đầu thử nghiệm giai đoạn III vào đầu năm 2016. 

Dưới đây là giải đáp chi tiết những thắc mắc thường gặp nhất về vắc xin mới này: 

Dengvaxia® (CYD-TDV)là gì? 

CYD-TDV là vắc xin phòng bệnh sốt xuất huyết đầu tiên được phê chuẩn. Vắc xin này lần đầu tiên được cấp phép tại Mexico vào tháng 12 năm 2015 để sử dụng cho các đối tượng trong độ tuổi 9-45 tuổi sống ở vùng có dịch. 

CYD-TDV vắc xin sốt xuất huyết sống tái tổ hợp 4 typ huyết thanh do Sanofi Pasteur (CYD-TDV) phát triển, được tiêm 3 mũi cách nhau 6 tháng. 

Vắc xin gồm những thành phần gì? 

Vắc xin gồm vi rút sống đã làm yếu thu được bằng công nghệ tái tổ hợp ADN, kết hợp vi rút sốt vàng đã làm yếu với 4 týp huyết thanh của vi rút sốt xuất huyết. 

Trẻ em dưới 9 tuổi và người lớn trên 45 tuổi có thể tiêm vắc xin Dengvaxia không? 

Vắc xin được phê chuẩn để sử dụng ở trẻ em và người lớn, từ 9 đến 45 tuổi. Giới hạn tuổi này chủ yếu dựa trên các thông tin về độ an toàn của vắc xin thu được trong quá trình thử nghiệm lâm sàng. Trẻ em dưới 9 tuổi, nguy cơ biến chứng nghiêm trọng vẫn cần được xác định; với những người trên 45 tuổi, chưa có đủ dữ liệu để đảm bảo sự an toàn của vắc-xin . 

Các bác sĩ có thể đánh giá rủi ro/lợi ích của việc sử dụng vắc-xin ở các độ tuổi khác nhau được khuyến cáo trong hướng dẫn sử dụng. 

Những ai không nên tiêm vắc-xin sốt xuất huyết? 

Trẻ em dưới 9 tuổi, phụ nữ có thai hoặc cho con bú, người bị dị ứng với các thành phần của vắc xin, người có phenylketon niệu và những người có hệ miễn dịch suy yếu hoặc nhận được lời khuyên y tế cụ thể.

Phụ nữ mang thai có thể tiêm vắc xin không? 

Không, đây là một chống chỉ định của vắc xin này. Dengvaxia® là vắc-xin sống được làm yếu và chống chỉ định cho phụ nữ mang thai. Phụ nữ mang thai chưa được đánh giá trong các nghiên cứu lâm sàng. 

Vắc xin có chống chỉ định với những người bị dị ứng không? 

Vắc xin chống chỉ định sử dụng ở những người bị dị ứng (quá mẫn) với hoạt chất hoặc bất kỳ thành phần nào của Dengvaxia® và những người có phản ứng dị ứng sau mũi tiêm Dengvaxia® trước đó. Dấu hiệu của phản ứng dị ứng có thể bao gồm phát ban, khó thở, sưng mặt và lưỡi. 

Có phải tiêm vắc xin này cũng phòng được Chicungunya và Zika - là những vi rút lây truyền qua muỗi Aedes aegypti? 

Vắc xin sốt xuất huyết không có tác dụng bảo vệ chống lại vi rút Chikungunya và Zika. Dengvaxia® là vắc-xin được dùng để giúp bảo vệ chống lại bệnh sốt xuất huyết do các týp huyết thanh 1, 2, 3 và 4 của vi rút sốt xuất huyết gây ra. Vắc xin được áp dụng ở người lớn, trẻ vị thành niên và trẻ em từ 9 đến 45 tuổi đang sống trong vùng có dịch lưu hành (nhưng vùng có bệnh sốt xuất huyết).

Nếu tôi tiêm 2 liều vắc xin và quên liều cuối cùng thì tôi có miễn dịch không? 

Nếu chỉ tiêm một liều thì vắc xin có hiệu quả không? Lịch tiêm vắc xin được phê duyệt gồm 3 mũi tiêm cách nhau 6 tháng. Vắc xin bắt đầu có hiệu lực từ liều đầu tiên. Tuy nhiên, hiệu quả được chứng minh chỉ sau khi tiêm đủ 3 liều. 

Khoảng cách giữa các liều vắc-xin là bao lâu? Phác đồ tiêm chủng gồm 3 mũi tiêm dưới da, cách nhau 6 tháng. 

Tôi đã từng bị sốt xuất huyết. Tôi có thể tiêm vắc xin không? 

Có. Vắc-xin được phê chuẩn cho cả những người chưa từng bị sốt xuất huyết và những người đã từng bị bệnh. 

Nếu tôi đang bị sốt xuất huyết, tôi có thể tiêm vắc-xin không? 

Không. Vắc-xin không điều trị được bệnh. Khi sức khỏe đã phục hồi, có thể cân nhắc tiêm vắc xin sau khi có đánh giá của các bác sĩ. 

Vắc xin có gây sốt không? Những tác dụng phụ chủ yếu của vắc xin này là gì? 

Vắc-xin có thể gây sốt và những tác dụng phụ khác, mặc dù điều này không xảy ra với tất cả mọi người. Những phản ứng phụ thường gặp nhất trong các thử nghiệm lâm sàng là sốt, đau đầu, đau tại chỗ tiêm, mệt mỏi và đau cơ. 

Những phản ứng hay gặp khác là phản ứng tại chỗ tiêm như mẩn đỏ, bầm tím, sưng và ngứa. Những phản ứng hiếm gặp là: cứng ở chỗ tiêm, bệnh giống như cúm, đau cổ, đau khớp, mẩn đỏ nặng, mày đay, buồn nôn, đau miệng và họng, ho, sổ mũi, chóng mặt, nhức đầu, sưng hạch và nhiễm trùng đường hô hấp trên (mũi, miệng, họng và thanh quản). 

Tôi có thể hiến máu sau khi tiêm vắc-xin không? 

Vì vắc-xin sốt xuất huyết là vắc xin từ vi rút sống được làm yếu, nên sau khi tiêm vắc xin cần chờ 4 tuần mới được hiến máu. 

Có phải ngay sau ngày tiêm vắc xin là tôi đã có miễn dịch và được bảo vệ chống lại bệnh sốt xuất huyết? 

Vì lịch tiêm chủng bao gồm 3 liều phải được tiêm cách nhau 6 tháng, nên tác dụng bảo vệ chống lại căn bệnh này sẽ đạt được sau khi tiêm đủ 3 liều, tức là một năm sau liều đầu tiên. 

Ngay cả sau khi tiêm vắc-xin vẫn nên tiếp tục sử dụng thuốc xua muỗi? 

Đúng vậy. Tiêm chủng không phải là cách thay thế cho các biện pháp bảo vệ ngăn ngừa muỗi đốt. Vẫn nên áp dụng các biện pháp phòng ngừa thích hợp, bao gồm sử dụng thuốc xua xôn trùng, quần áo phù hợp và màn chống muỗi. 

Vắc-xin chỉ bảo vệ chống lại bệnh sốt xuất huyết do các týp huyết thanh 1, 2, 3 và 4 của vi rút sốt xuất huyết. Muỗi sốt xuất huyết cũng truyền các loại vi rút khác như Chikungunya và Zika, mà vắc-xin sốt xuất huyết không có tác dụng bảo vệ. 

Vắc-xin có thể gây sốt xuất huyết dengue không? 

Không. Vắc xin không gây sốt xuất huyết dengue và sốt xuất huyết nghiêm trọng. 

Tôi có thể tiêm vắc xin khác cùng với vắc-xin sốt xuất huyết được không? 

Không nên tiêm Dengvaxia® cùng với bất kỳ vắc-xin hoặc thuốc tiêm nào khác. Chưa có nghiên cứu cụ thể nào được tiến hành về việc sử dụng đồng thời vắc xin sốt xuất huyết với bất kì vắc xin hay dược phẩm nào khác. 

Sau khi khám, nếu cần sử dụng đồng thời với bất kì vắc-xin hay dược phẩm nào khác, phải dùng bơm kim tiêm riêng, và phải tiêm ở những vị trí khác nhau trên cơ thể. Trong các nghiên cứu lâm sàng, vắc xin làm giảm đáng kể số ca sốt xuất huyết.